Αναιμία ονομάζομαι την ελάττωση της αιμοσφαιρίνης. Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη που υπάρχει στα ερυθρά αιμοσφαίρια και μεταφέρει το οξυγόνο σε όλα τα όργανα του σώματος. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια παράγονται στον μυελό των οστών μαζί με τα υπόλοιπα κύτταρα του αίματος (τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια).
Τα αίτια της αναιμίας είναι πολλά και ποικίλα. Στα νεογνά τα αίτια μπορεί να σχετίζονται με παράγοντες που επέδρασαν στην εγκυμοσύνη ή στον τοκετό π.χ. ασυμβατότητα ομάδας αίματος μητέρας και νεογνού. Τα πρόωρα νεογνά εμφανίζουν την αναιμία της προωρότητος. Στην βρεφική ηλικία και στην νεότερη παιδική ηλικία (2-5 ετών ) το κύριο αίτιο είναι η σιδηροπενία (έλλειψη σιδήρου). Επίσης συχνά εμφανίζουν σιδηροπενία τα κορίτσια στην εφηβική ηλικία μετά την έναρξη της εμμήνου ρήσεως. Άλλο ένα συχνό αίτιο αναιμίας, ιδιαίτερα στην περιοχή μας, είναι η ετερόζυγος β μεσογειακή αναιμία. Είναι μια συγγενής μορφή αναιμίας και μπορεί να εμφανίζεται με διαφορετικές κλινικές μορφές (ήπια ή πιο βαριά). Γενικότερα τα αίτια της αναιμίας μπορεί να οφείλονται στην ελάττωση της παραγωγής των ερυθρών αιμοσφαιρίων, όπως σε παθήσεις του μυελού των οστών, στην καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων στα αγγεία του αίματος ή στο σπλήνα όπως συμβαίνει στην συγγενή σφαιροκυττάρωση και τέλος η αναιμία μπορεί να οφείλεται σε απώλεια αίματος που κάποιες φορές είναι μικρή αλλά χρόνια.
Τα συμπτώματα της αναιμίας στα αρχικά στάδια είναι πολύ ήπια και υπάρχει δυσκολία στο να εντοπισθούν. Τέτοια συμπτώματα είναι η διάσπαση της προσοχής, η υπνηλία, προβλήματα μνήμης, αντίληψης, ελάττωση της συγκέντρωση και ευερεθιστότητα. Επίσης μπορεί να εμφανίζεται ελαττωμένη αντοχή στις αθλητικές δραστηριότητες, εύκολη κόπωση και ανορεξία. Σε πιο προχωρημένα στάδια της αναιμίας υπάρχει ωχρότητα, ταχυκαρδία, ταχύπνοια, (γρήγορες αναπνοές), ανεπάρκεια της σωματικής αύξησης (ύψος και βάρος), διόγκωση του ήπατος.
Για να αντιμετωπισθεί η αναιμία πρέπει αρχικά να διερευνηθεί η αιτιολογία της. Χρειάζεται να γίνει συνδυασμός των πληροφοριών που προκύπτουν από το ιστορικό του παιδιού, τη φυσική εξέταση και τον κατάλληλο εργαστηριακό έλεγχο. Σε κάποιες μορφές αναιμίας, όπως στην σιδηροπενική μπορεί να χορηγηθεί κάποιο φαρμακευτικό σκεύασμα, (Σίδηρος). Σε άλλες πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί και μετάγγιση αίματος. Το πιο σημαντικό είναι η σωστή παρακολούθηση ώστε να γίνουν οι απαραίτητες θεραπευτικές ενέργειες πριν εμφανισθούν τα συμπτώματα επιβάρυνσης ζωτικών οργάνων όπως η καρδιά, οι νεφροί και ο εγκέφαλος.
Συμπτώματα μέτριας-βαριάς αναιμίας (εξαρτώνται από την ηλικία και την διάρκεια της αναιμίας):
- Εύκολη κόπωση
- Αύξηση των ωρών του ύπνου
- Ευερεθιστότητα στα πολύ μικρά παιδιά
- Ελαττωμένη επίδοση στο σχολείο
- Ανορεξία- μείωση της λήψης τροφής
- Κόπωση κατά την διάρκεια των γευμάτων στα νεογνά και βρέφη
- Ταχύπνοια (γρήγορες αναπνοές)
- Ταχυκαρδία
- Ωχρότητα
- Ίκτερος –ανάλογα με την αιτιολογία της αναιμίας
- Λιποθυμία- απώλεια αισθήσεων σε βαριά αναιμία