Οι αυτόματοι αιματολογικοί αναλυτές βασίζονται σε 2 βασικές αρχές.
- Στην αρχή του σκεδασμού του φωτός
- Στην αρχή της αλλαγής του ηλεκτρομαγνητικού πεδίου
Οι 2 αυτές μέθοδοι διαχωρίζουν τα κυτταρικά στοιχεία με βάση το μέγεθος των κυττάρων. Ο τύπος των λευκών αιμοσφαιρίων (WBC) είναι το αποτέλεσμα χρώσης των κοκκίων και διαχωρισμού τους με βάση την διαφορετική πρόσληψη της χρωστικής σε συνδυασμό με το μέγεθος του κάθε κυττάρου. Υπάρχουν αναλυτές που διαφοροποιούν τα λευκά αιμοσφαίρια σε 3 τύπους (ουδετερόφιλα, λεμφοκύτταρα, τα υπόλοιπα) ή 5 τύπους (ουδετερόφιλα, λεμφοκύτταρα, μονοκύτταρα, ηωσινόφιλα). Δεν δίνουν τον αριθμό των ραβδοπυρήνων. Όταν υπάρχουν άλλα κύτταρα πχ βλάστες καταγράφουν flags.
Η τιμή της αιμοσφαιρίνης(Hb) προκύπτει με λύση των ερυθρών αιμοσφαιρίων και μετατροπή της αιμοσφαιρίνης σε methylhemoglobulin. Στην συνέχεια υπολογίζεται η τιμή της αιμοσφαιρίνης με βάση την απορρόφηση του φωτός. Ο αιματοκρίτης (Hct) υπολογίζεται από τον αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων και τον μέσο όγκο των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Η μέτρηση του αριθμού (RBC) και του μέσου όγκου των ερυθρών αιμοσφαιρίων (MCV), του MCH και του εύρους κατανομής των ερυθρών( RDW )γίνεται άμεσα από τον αυτόματο αιματολογικό αναλυτή . Η μέτρηση του MCHC μπορεί να υπολογιστεί από τον τύπο.
MCΗC=Συγκέντρωση Ηb (g/dl)/Hct
Η μέτρηση του MCH μπορεί να γίνει και υπολογιστικά (ανάλογα με τον τύπο του αναλυτή)
MCH = Συγκέντρωση Ηb (g/dl)x10/RBC (cell/l)x 10-12
Η μέτρηση των δικτυοερυθροκυττάρων (ΔΕΚ) μπορεί να γίνει στους αιματολογικούς αναλυτές ή μπορεί να γίνει μικροσκοπικά μετά από χρώση επίστρωσης του αίματος με ειδική χρώση Cresyl Blue.
Οι αιματολογικοί αναλυτές δίνουν και επιπρόσθετα στοιχεία των αιμοπεταλίων και των δικτυοερυθροκυττάρων.